ΕΙΣΑΓΩΓΗ
ΑΝΑΦΟΡΑ ΤΟΥ ΤΟΠΩΝΥΜΙΟΥ ΒΟΥΤΙΑΝΟΙ
Το όνομα του χωριού μας απαντάτε
1) Για πρώτη φορά στο κατάστιχο TT80(1514)με τον τύπο Votianou,στό συν.κατάστιχο ΤΤ390 με τον τύπο Voytano,στά κατάστιχα TT560(1566),TT603 (1583),ΤΤ715(1613) με τον τύπο Votianos1
2)Στην απογραφή Grimani του 1700 με τον τύπο Vutiani2
3)Στην διαθήκη του του Π.Κρεββατά με τους τύπους Βουτάνοι και Βοτιάνοι3
4)Στην γλώσσα των Βαμβακιτών ως Βυτιάνοι4
1)βλέπε << ο άγνωστος δυναμισμός των χωριών του δυτικού Λακωνικού Πάρνωνα κατα τον 17ο αιώνα >> στο ίδιο ιστολόγιο
2)από το βιβλίο τού Β.Παναγιωτόπουλου << πληθυσμός και οικισμοί της Πελοποννήσου 13-18 ος αιώνας >> Σελ.282.1987
3) Γ.Αναγνωστόπουλου << Κρεβατάδες >> .Λακωνικά 1932 σ.192
4) Γ.Γκλέκα << Συμβολή στην ιστορία των Βουτιάνων >> εφ.Οι Βουτιάνοι φύλλο 11 1957
ΟΙ ΑΠΟΨΕΙΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΤΟΠΩΝΥΜΙΟ ΒΟΥΤΙΑΝΟΙ
1η. Η ΑΠΟΨΗ: ΤΟΥ Α.ΜΙΧΑΛΟΠΟΛΟΥ
Πρώτος ο Α.Μιχαλόπουλος στην Ιστορία των Βουτάνων μας αναφέρει ότι <<… η λέξις Βουτιάνοι παρήχθη .....εκ τινός κτήτορος Βουτιάνου …>> (1). Aυτή η άποψη αποτελεί και την βάση για τις μελλοντικές απόψεις του Γ. Γκλέκα και του Δ.Βαγιακάκου.
1 η ιστορία των Βουτιάνων Α.ΜΙΧΑΛΌΠΟΥΛΟΥ σελ.1(1908)
2Η ΑΠΟΨΗ:TOY Π.ΔΟΥΚΑ Ο Π.Δούκας στο βιβλίο του << Η Σπάρτη δια μέσου των αιώνων >> συμπεριλαμβάνει τους Βουτιάνους στα Σλαβικά τοπωνύμια .Συγκεκριμένα αφού αναφέρει γύρω στα 110 Σλαβικά τοπωνύμια από όλες της περιοχές της Λακωνίας. μας αναφέρει <<… Σλαβικά τοπωνύμια ευρίσκομεν εις τας υπωρείας του Πάρνωνος και πέραν της αριστερής όχθης του Ευρώτα τά : Κονιδίτσα ,Τσολίνα , Βουτιάνοι ,Βαρδούκα .Περαιτέρω δε κατά τον Οινούντα τας Αράχοβα ,Βαρπίτσα ,Βρέστενα ,Ρόζενα και εις το όριον Βαμβακούς τας Πιάστενα ,Καστάνοβα ,Σκούλεβα ,Τόμποβα εις δε το όριον Βασαρά τάς Γκογκίνα και Τσούκα(λόφος ) >>(1)Στην συνέχεια αναφέρει ότι <<..όσες ονομασίες έχουν κατάληξη –ιανοι όπως Σουστιάνοι ,Βουτσιάνοι (2),Αγριάνοι ,Κουμάνοι ,Βλογιάνοι και Σελιάνοι ,ευρίσκονται μεταξύ συμπλέγματος καθαρών Σλαβικών ονομάτων και δια τούτο κατετάξαμεν και αυτά ως αναμφισβήτως σλαβικά..>>(3) και παρακάτω επισημαίνει ότι <<...το δε άξιον παρατηρήσεως είναι ότι εν τη χώρα των Μηλιγγών δεν υπάρχει τοιαύτη κατάληξις εις –ανοι σλαβικών τοπωνυμίων ,ουδέ εις άλλο μέρος της Πελοποννήσου όπου υπάρχουσι σλαβικά ονόματα τόπων ..πλήν του Γαργαλιάνοι ..>>(4)
(1) << Η Σπάρτη δια μέσου των αιώνων >> Π.Δούκα σελ446
(2) Μάλλον εννοεί Βουτιάνοι
(3) <<Η Σπάρτη δια μέσου των αιώνων >> Π.Δούκα σελ.447
(4) << Η Σπάρτη δια μέσου των αιώνων>> Π.Δούκα σελ.447
3η ΑΠΟΨΗ : ΤΟΥ Ι.ΤΖΑΝΝΕΤΟΥ
Ο Ι.Τζαννέτος αφού αναφέρεται εκτενώς στην άποψη του Δούκα σχετικά με το τοπωνύμιο των Βουτιάνων και αναφέρει ιστορικά στοιχεία για την εγκατάσταση των Σλάβων .Εζεριτών και Μηλλιγών καταλήγει <<,..ως προς την προέλευσην της τοπωνυμίας του χωριού μας πρέπει να παραδεχθώμεν ως έγκυρον την του κ.Δούκα ότι η λέξις είναι σλαβική καίτοι στερούμεθα πόθεν παράγεται και τι σημαίνει ..>> (1)
Στην συνέχεια στο περιοδικό Λακωνικά προσθέτει στα παραπάνω την άποψη του Ι.Κοτίτσα διδάκτορος Σλαβικής φιλολογίας πού υποστηρίζει ότι η λέξη παράγεται από το θηλυκό ουσιαστικό voute από το λατινικό volvere Μέ την ονομαστικοποίηση από ελληνικής άποψης προστέθηκε η κατάληξη -νοι .Το voute στην σλαβική αντιστοιχεί με το cbod=sbont δηλαδή μέρος που είναι γεμάτο από βουναλάκια η λόφους .( 2)
(1) << Το τοπωνύμιο Βουτιάνοι >> φυλ.60(σελ.2),φυλ.62(σελ.3,4),φυλ.63(σελ.4,5)(1962)
(2) << Η ετυμολογία του τοπωνυμίου Βουτάνοι >> Λακωνικά τευχ.4 σελ 149-150 (1964)
4Η ΑΠΟΨΗ Γ.ΓΚΛΕΚΑ
Ο Γ.Γκλέκας υποστηρίζει την άποψη του Μιχαλόπουλου περί οικογενειακού ονόματος(1)και παρατηρεί στην συνέχεια ότι <<…κατάληξη –ιάνοι και όχι –νοι συνηθίζεται στους Βουτιάνους όπως Τζαννέτος –Τζανετιάνοι και Τζανεταίοι , Τριλίκης και Τριλη- κιάνοι ιδίως όταν θέλει να συμπεριλάβει όλα τα ταυτεπώνυμα μέλη μιάς οικογένειας…>> (2)
5η ΑΠΟΨΗ Δ.ΒΑΓΙΑΚΑΚΟΥ
Η άποψη του Δικαίου
Βαγιακάκου ο οποίος είχε ασχοληθεί ειδικά με τοπωνύμια είναι μια από τις πιο
έγκριτες απόψεις σχετικά με το τοπωνύμιο των Βουτιάνων .Ασχολείται ειδικά με το
τοπωνύμιο των Βουτιάνων με σειρά άρθρων του στο περιοδικό Λακωνικά.Ο Δ.Βαγιακάκος δέχεται ως ορθή την άποψη για την ετυμολογία του τοπωνυμίου Βουτιάνοι την άποψη του Α.Μιχαλόπουλου(Από έναν κτήτορα) και του Γ. Γκλέκα, από ένα οικογενειακό όνομα και μας λέγει ότι << ….παρέχουν ορθήν βάσιν επιστημονικής ετυμολογίας του τοπωνυμίου, πάσαι αι άλλαι ετυμολογίαι είναι λίαν αμέθοδοι και αντιεπιστημονικαί …>> (1). Και συμπληρώνει << … τόσο η ρίζα των λέξεων ,όσο και η κατάληξις αυτής αποκλείουν παντελώς της εκ της σλαβικής γλώσσης ετυμολογίαν του τοπωνυμίου το οποίον ουδέ ο σλαβολόγος Μ.VASMER εσημείωσε μεταξύ των άλλων τοπωνυμίων της Λακωνίας ..>> (2),Στην συνέχεια παραθέτει την άποψη του που είναι ότι το τοπωνύμιο Βουτιάνοι προυποθέτει ένα οικογενειακό επώνυμο Βουτάς όπου με την κατάληξη –ιανοι έχομε τον τύπο του πληθυντικού Βουτιάνοι .Τό επώνυμο Βουτάς υπάρχει σε μια επιγραφή του έτους 1330 στον ναό του Α.Δημητρίου στον Μυστρά Συγκεκριμένα η επιγραφή αναφέρει << …Εγώ ο ταπεινός μητροπολίτης Σουγδαίος πρόεδρος Λακεδαιμονίας Λουκάς καταλαβών εξ ορισμού του κρατίστου και αγίου μου αυτοκράτορος και της θείας και ιεράς συνόδου επί του προεδρεύειν την αγιοτάτην μητρόπολιν Λακεδαινομίας και ευρών τα αυτής κτήματα δοθέντα πρό χρόνων παρά των αρχιερατικώς εν ταύτη διαπρεψάντων τα μεν δια τινά προσωποληψίαν τα δε δια δώρων ,εύρων δε και συνοδικήν γραφήν εν ταύτη συντείνουσνα μοι μετ επιτίμιον βαρυτάτου ως αν αποσπάσω άπερ έδωκεν ο πρώην χρηματίσας Λακεδαιμόνιος Βουτάς εκείνος προς τους δύο αυταδέλφους Τζαουσαίους τους ελαδάδας και προς τον πρωτοαλλαγάτον τον Πλατυντήν τα κάτωθεν της Βρύσεως καθώς εισίν ιδιοπεροριόριστα μέσον των δύο ποταμών όσα και οία εισίν …>> (3). Ο πρώην χρηματίσας Λακεδαιμόνιος Γρηγόριος Βουτάς αναφέρεται και ως υπέρτιμος το 1324 σε γράμμα του πατριάρχου Ησαίου (4)..Έτσι το επώνυμο Βουτάς δεν εμποδίζει τον σχηματισμό οικογενειακού ονόματος .Το επώνυμο Βουτάς είναι δηλωτικό επαγγέλματος .Δηλώνει αυτόν που κατασκευάζει ξύλινους κάδους δηλαδή βούτες .Από το επώνυμο Βουτάς η Βουττάς σχηματίστηκε ο τύπος Βουτιάνοι ,ακριβέστερα Βουττιάνοι για να δηλώσει αυτούς που κατάγονται από τον Βουττά .
(1) << Η ετυμολογία του τοπωνυμίου Βουτιάνοι >> τευχ.15 (1966) σελ.
(2) << Η ετυμολογία του τοπωνυμίου Βουτιάνοι >> τευχ.15 (1966 σελ.
(3).Κ.Ζησίου << Επιγραφαί χριστιανικών χρόνων >> σελ. 435 (παρατήρηση : το ίδιο απόσπασμα υπάρχει και στο βιβλίο του Π.Δούκα << η Σπάρτη δια μέσου των αιώνων >> σελ.578 (4) << Χρυσόβουλο Κωνσταντίνου του Παλαιολόγου >> Σ.Κουγέα 1928 σελ.399
6η ΑΠΟΨΗ ,Ι,ΒΑΡΒΙΤΣΙΩΤΗ
Ο .Ι,Βαρβιτσιώτης δέχεται την άποψη του κ.Π.Δούκα για το τοπωνύμιο των Βουτιάνων .Αναφέρει λεπτομερώς την άποψη Δούκα προσθέτοντας μερικά τοπωνύμια στην περιοχή των Βουτιάνων πχ τον Μπραστό και την Σουληνάρα ως Σλαβικά. Για την ετυμολογία των Βουτιάνων αναφέρει ότι << …υπάρχει πιθανότητα η ετυμολογία να είναι σλαβική από το Βούτ- και την κατάληξη –νοι >> (1) και παρατηρεί ότι την κατάληξη –νοι η –ιανοι έχουν και αλλά χωριά όπως Σουστιάνοι ,Αγριάνοι ,Κουμάνοι ,Βλογιάνοι και Σιλιάνοι πού είναι σλαβικά ονόματα.
Στην συνέχεια ύστερα από την παρέμβαση Δ.Βαγιακάκου αναφέρει ότι << ο Δ.Βαγιακάκος θα έπρεπε να λάβει ως βάσιν όχι το κύριον οικογενειακόν όνομα Βουτάς αλλά το Βοττία =χώρα της Μακεδονίας οπότε εν συνθέσει με την κατάληξιν –νοι μας δίδεται η λέξις βοττιάνοι .Χάριν δε ευφωνίας και λόγω του επικρατούντος της ρίζας βου και της καταλήξεως -νοι και- ιανοι εις Βουτιάνους μας δίδεται η λέξις Βουττιάνοι >> (2) και συνεχίζει << ..η άποψις μου αυτή ενισχύεται εκ του γεγονότος ότι η ρίζα -βου είναι αναμφισβητήτως ελληνική η οποία εν συνθέσει σημαίνει επίτασιν ,πολύ μέγα υπερφυές τι και ασυνήθες πχ βου-λιμός βου-παις ,βουγαίος , βου-φάγος .>> (3) Έτσι καταλήγει ότι κάθε λέξη με ρίζα τον βου είναι ελληνική και όχι λατινική butta όπως ισχυρίζεται ο Δ.Βαγιακάκος .
1.Σλαβική η ονομασία των Βουτιάνων Λακωνικά τευχ.14 1966 σελ. 40
2.Η ετυμολογία των Βουτιάνων λακωνικά τευχ .18 1966 σελ .190,
3. Η ετυμολογία των Βουτιάνων λακωνικά τευχ.18 1966 σελ 190
.Η
ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΒΑΓΙΑΚΑΚΟΥ ΣΤΟΝ .ΒΑΡΒΙΤΣΙΩΤΗ
Ο
Κ Βαγιακάκος επανερχόμενος απαντά στις απόψεις του ,Βαρβιτσίωτη Α) για το θέμα της Bοττίας: << ..ο κ,Βαρβιτσιώτης αγνοεί 1). ότι αί
παραγωγικαί καταλήξεις αποδίδουν μίαν ιδιότητα εις το υπ αυτόν σχηματιζόμενον
2). ότι παραγωγική κατάληξις –νοι δεν υπάρχει 3) ουδεμία ιστορική και γλωσσολογική
σχέση υπάρχει μεταξύ βοττίας χώρα της Μακεδονίας κατά την αρχαιότητα και των
Βουτιάνων εις την Λακωνία ..(1). Β). Για
την 2η παρατήρηση του λέγει τα εξής :<< ..Δέν καθορίζεται
κατά ποίον τρόπον χάρις ευφωνίας εκ της ρίζης –βου και της καταλήξεως –νοι και
–ιανοι έγινε Βουτιάνοι …διότι θα έπρεπε να γίνει η βου-νοι η βου-ιανοι .Αλλά τι
θα εσήμαινε ; Είναι αληθές ότι το πρόθεμα –βου ως προς το πρώτον συνθετικόν
δηλώνει ότι το δια του δευτέρου συνθετικού σημαινόμενον ανήκει η αφορά είς τον
βούν ως βουκέντρα ,η ομοιάζει προς τον βουν και συνεπώς είναι καθ΄υπερβολήν
μέγα η ογκώδες πχ φουκέφαλος κτλ πρέπει
δηλαδή να υπάρχει δεύτερον συνθετικόν ,δηλωτικό μιας εννοίας την οποίαν να
επιτείνει το προστιθέμενον –βου .,και εις τα ανωτέρω
παραδείγματα ,τα οποία αναφέρει ο ,Βαρβιτσιώτης δηλαδή βου-λιμός(ο έχων μεγάλην
πείναν ) ,βου-φάγος .έφαγον –φαγείν υπάρχει δεύτερον συνθετικόν .Ερωτώ ποίον
είναι το δεύτερον συνθετικόν της λέξεως Βουτιάνοι το οποίον προσδιορίζεται ,δια
της προθέσεως –βου και αν υπάρχει τι σημαίνει ;Κάτ εμέ το Βουτιάνοι δύναται να
διακριθεί εις Βουτ-ιανοι ,με
δεύτερον συνθετικόν την κατάληξιν –ιανοι ,η οποία δηλοί τους εκ τινός ατόμου
Βουτά καταγόμενους δηλαδή τους απογόνους του πχ Θεόδωρος Θεοδωρ-ιάνοι κτλ ..>>
(2)1.Λακωνικά << Και πάλιν η ετυμολογία των Βουτιάνων >> Δ.Βαγιακάκου τευχ.19 σελ. 19
2.Λακωνικά << Και πάλιν η ετυμολογία των Βουτιάνων >> Δ.Βαγιακάκου τευχ.19 σελ. 20
Η
ΑΠΑΝΤΗΣΗ ,ΒΑΡΒΙΤΣΙΩΤΗ ΣΤΟΝ ,ΒΑΓΙΑΚΑΚΟ
Στην συνέχεια ο
,Ι,Βαρβιτσιώτης ισχυρίζεται ότι <<..κατά παρόμοιον τρόπον (όπως ο
Βαγιακάκος από ένα επώνυμο Βουτάς σχημάτισε την λέξη Βουτιάνοι ουδέ εμποδίζει
τον σχηματισμό της λέξεως Βουτιάνοι εκ του Βοττία και μάλιστα με περισσότερες πιθανότητες …και προβάλω τούτην ινα
αποδείξω το αβάσιμον της απόψεως Βαγιακάκου …>>
(1) Στην συνέχεια αφού πιστεύει ότι είναι δύσκολη η απάντηση της
ετυμολογίας ,επανέρχεται στην άποψη ότι αφού απαντώνται σλαβικά τοπωνύμια στην
γύρω περιοχή των Βουτιάνων όπως Μπραστός
,Σουληνάρα ,Λογγιά ,Κουρκούλια,Τσιλιγκρού,Τζολίνα << ..καθίσταται
πειστικόν ότι η λέξις Βουτιάνοι είναι σλαβική ,πολλώ δε μάλλον περισσότερον εφ
όσον δεν καθίσταται εφικτόν να αποδειχθεί ότι αύτη είναι αναμφισβητήτως
ελληνική η έστω Φραγκική (Κοτίτσας-Τζαννέτος)…>> (1).1.εφημερίδα Οι Βουτιάνοι φυλ.93 1967 σελ.2.
2. εφημερίδα Οι Βουτιάνοι φυλ.93 1967 σελ .2
7η
ΑΠΟΨΗ Γ.ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΛΟΥΛΟΥ
Ο Γ.Δ.Αναγνωστόπουλος υποστηρίζει ότι << ..γεωλογικοί κυρίως λόγοι καθιέρωσαν τοπωνύμια ..>> ( 1) και συνεχίζει <<..Αποδέχεται ο κ.Βαγιακάκος την γνώμη του κ.Γκλέκα κατά την οποίαν το τοπωνύμιον θα προήλθεν από την λέξιν Βουτά .Αναφέρει ο κ.Γκλέκας ότι οι Μπαμπακίτες αναφέρουν τους Βουτιάνους ως Βυτιάνους .Φυσικότατα ,αφού το Βούτα κάδος ,πάτος προέρχεται από το βυθίζομαι .. >> (2).Στην συνέχεια αναφερόμενος στο εύρημα του Βαγιακάκου από τους κίονες του Αγίου Δημητρίου για το όνομα Βουτάς που ..δώρισε προς δυό αυταδέλφους του Ελαδάδας κτήματα της μητροπόλεως .αναφέρει ότι << ..οι Ελαδάδες εχουν σχέση με το χωριό Λαδά που δεν έχει καμιά σχέση με την περιοχή των Βουτιάνων …>> (3).Στην συνέχεια υποστηρίζει την άποψη περί γεωλογικής προέλευσης της ονομασίας λέγοντας ότι ανέκαθεν η περιοχή των Βουτιάνων βυθίζεται .Στην συνέχεια συσχετίζει τους Βουτιάνους με μια περιοχή της Τεγέας που ονομάζεται και αυτή Βουτιάνοι όπου δυό ξεροπόταμοι δημιουργούν μια μεγάλη Βούτα ,στην οποία βυθίζονται .
1)Αγριάνοι,Σουστιάνοι ,Βουτιάνοι . Γ.Αναγνωστόπουλου περ .Λακωνικά τευχ.19 σελ. 20(1967)
2)Αγριάνοι, Σουστιάνοι ,Βουτιάνοι . Γ.Αναγνωστόπουλου περ .Λακωνικά τευχ.19 σελ. 20(1967)
3) Αγριάνοι,Σουστιάνοι,Βουτιάνοι Γ.Αναγνωστόπουλου περ.Λακωνικά τευχ.19 σελ.20(1967)
Η
ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΒΑΓΙΑΚΑΚΟΥ ΣΤΟΝ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟ
Α.Σχετικά με το Ελαδάδες θεωρεί ότι δεν έχει σχέση με το θέμα και ότι ο
Δούκας παρατηρεί ότι << ..Εν Αλαγονία σώζεται Ελαδά χάνι .>> (1).Β. Σχετικά με το γεωλογικός λόγος του τοπωνυμίου << … .Εάν ανέκαθεν εβυθίζετο η περιοχή δεν θα εκατοικούσαν εκεί και συνεχίζοντας θέτει το ερώτημα ..τι σημαίνει η ρίζα Βούτα και τι η κατάληξις – ιανοι στο τοπωνύμιο Βουτιάνοι .>> (2). Στην συνέχει α παραθέτει πολλά τοπωνύμια της Ελλάδας που το έδαφος έχει κάποιες ανωμαλίες η κατολισθήσεις όπως βούλιαγμα ,βαθύλακος λάκωμα κτλ για να δηλώσει πως ο λαός θα προσδιόριζε τέτοιες περιοχές .
Γ. Για το θέμα της συσχέτισης των Βουτιάνων και Βούτα της Τεγέας ,αναφέρει ότι στην περιοχή Βουτιάνοι και Βούτα δεν υπάρχουν .
(1). η Σπάρτη δια μέσου των αιώνων Δούκας σελ 565
(2). τοπωνύμια Λακεδαίμονος Αγριάνοι ,Γκοριτσ
ά, Βουτιάνοι, Σουστιάνοι. περ.Λακωνικά σελ 177
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
1ον .H άποψη Βαγιακάκου ότι << το
Βουτιάνοι δύναται να διακριθεί εις Βουτ-ιανοι ,με δεύτερον συνθετικόν την
κατάληξιν –ιανοι ,η οποία δηλοί τους εκ τινός ατόμου Βουτά καταγόμενους δηλαδή
τους απογόνους του πχ Θεόδωρος Θεοδωρ-ιάνοι κτλ ..>> πλεονεκτεί έναντι
των άλλων απόψεων αρκεί να αποδειχθεί με κάποια ιστορικά τεκμήρια ότι το
επώνυμο Βουτάς έχει κάποια σχέση με την περιοχή των Βουτιάνων.2ον Ενδιαφέρον παρουσιάζει και το εξής απόσπασμα της πραγματείας του Σ.Κουγέα που δημοσιεύθηκε το 1949 , το οποίο έχει αγνοηθεί από όλους << …. Ιχνος σλαβικού λειψάνου αποτελεί ίσως το όνομα της εις Πλάτσαν του ζυγού πατριάς των Σλαβοτάδων ή Σλαβουτιάνων εις την οποίαν όχι βέβαια κατά τυχαίαν σύμπτωσιν ανήκει και ο ναός του Καμπιναριού της Πλάτσας (Αγιος Νικόλαος Πλάτσας) ο κατά την ημετέραν επιγραφήν ανακαινισθείς το 1338 από τον αρχηγόν των Μιλιγκών Σπανή ...>> Σ.Κουγέα << Περί των Μελιγκών του Ταυγέτου εξ αφορμής ανεκδότου βυζαντινής επιγραφής εκ Λακωνίας >> σελ.32.